Witaj na stronach niepije.com.pl

[Mariusz]

Beata Jaworska, podkomisarz Komenda Miejska Policji w Opolu


Ofiara ma prawo do traktowania ze szczególną troską i powagą przez organy wymiaru sprawiedliwości i organy ścigania. Postępowanie w sprawie powinno być prowadzone tak, by uwzględniać interesy i stan ofiary. Jej przesłuchania winny być: ograniczone do minimum, prowadzone w sposób kulturalny, wolne od opóźnień, odwołań i zmuszania ofiary do wielokrotnego przeżywania na nowo tragedii jakiej doświadczyła.
(art.30 Konstytucji RP, art. 231 kk).


Do podstawowych zadań Policji zgodnie z Ustawą o Policji należy ochrona życia i zdrowia i mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra. Między innymi oznacza to właśnie obowiązek ochrony osób słabszych i krzywdzonych w przemocy domowej. Zwykle to właśnie policjanci są pierwszymi osobami z zewnątrz, które otrzymują sygnał o przemocy domowej i jako pierwsi mają kontakt z pokrzywdzonymi.

Każda osoba wzywająca policję ma prawo do:

* zapewnienia jej przez interweniujących policjantów doraźnego bezpieczeństwa /art.15 ust.1, pkt 3 Ustawy o Policji – policjanci wykonując czynności mają prawo zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia/,
* uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie – dlatego można i należy zapytać o numery identyfikacyjne policjantów, a także o nazwę i siedzibę jednostki, w której pracują policjanci podejmujący interwencję,
* wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnych /notatek urzędowych/ jako dowodów w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy,
* zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy.


Od 1998 roku w celu powstrzymania przemocy domowej wprowadzono procedurę "Niebieskiej Karty". Procedura została opracowana przez Komendę Główną Policji, Komendę Stołeczną Policji oraz państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Warszawie, oraz przetestowana i pozytywnie oceniona przez policję podczas pilotażu wiosną 1997r. w Warszawie w dzielnicy Ochota.. Głównym założeniem powstania procedury było stworzenie dla policjantów standardu postępowania podczas interwencji dotyczącej przemocy w rodzinie i ujednolicenie powstających przy tej okazji dokumentów.

W praktyce policjanci podczas interwencji dotyczącej przemocy domowej dysponują Niebieską Kartą. Składa się ona z dwóch części. Są to:

* Karta A - pozwala na udokumentowanie sytuacji zaistniałych na miejscu interwencji oraz podejmowanych działań. Dokument ten może być pomocny w przypadku wszczęcia postępowania karnego wobec sprawcy jako dowód procesowy.
* Karta B - stanowi informacje dla ofiar sprawcy. Zawiera katalog przestępstw, najważniejsze adresy i telefony instytucji oraz organizacji pomocowych.

Wypełnioną "Niebieską Kartę"/A/ funkcjonariusze mają obowiązek przekazać oficerowi dyżurnemu odpowiedniej jednostki policji. Wypełnianie "Niebieskich Kart" przez policję powinno odbywać się na miejscu zdarzenia, w obecności sprawcy. Sprawca powinien wiedzieć, że to, czego się dopuścił jest traktowane bardzo poważnie oraz że jest sporządzana odpowiednia dokumentacja. Powinien mieć świadomość, że zainteresował się tym wymiar sprawiedliwości i że grożą mu poważne konsekwencje.

Dokumentacja „Niebieskie Karty" służy nie tylko rozpoznaniu przemocy, rejestracji przebiegu zdarzenia i jego skutków oraz zaplanowaniu pomocy, ale jest także wykorzystywana w postępowaniu przygotowawczym wszczynanym wobec sprawcy. Większość spraw z art. 207 (znęcanie sie nad rodziną) nie trafia do wymiaru sprawiedliwości lub jest umarzana z powodu braku dowodów. Każde udokumentowane zdarzenie, nawet jeśli nie pociąga za sobą drastycznych skutków, jest dowodem na ciągłość i powtarzalność przemocy. Wypełnienie przez interweniujących policjantów „Niebieskiej Karty" nie jest jednak równoznaczne ze złożeniem doniesienia o popełnieniu przestępstwa, nie stanowi podstawy do wszczęcia postępowania karnego. W przypadku jednak złożenia zawiadomienia i wszczęcia postępowania może ona zostać wykorzystana jako dowód procesowy. Dokumentacja „Niebieskie Karty", dla policji jest informacją, że w danej rodzinie dochodzi do przemocy domowej. Dzielnicowy ma obowiązek nie później niż w ciągu 7 dni skontaktować się z daną rodziną, jest zobligowany do rozpoznania sytuacji i jej systematycznego monitorowania a także do udzielania pomocy w trakcie comiesięcznych wizyt. Również dla pomocy społecznej czy komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, jest zapisem informacji powziętych przez przedstawicieli tych służb podczas wykonywania swoich obowiązków. Nie może być zatem anulowana, wycofywana czy zmieniana na prośbę ofiary lub sprawcy przemocy.

W przypadku gdy w czynnościach prowadzonych przez funkcjonariuszy uczestniczą dzieci obowiązuje również procedura związana z “Niebieskim Pokojem”. Polega ona na wykorzystaniu do prowadzenia czynności procesowych i poza procesowych z małoletnimi specjalnych pomieszczeń. Każda rozmowa z dzieckiem, które było ofiarą przemocy (fizycznej, psychicznej, seksualnej) powinna mieć na celu nie tylko zebranie informacji, lecz również udzielenie dziecku wsparcia. Bardzo istotnym jest więc dobór miejsca, w którym rozmowa będzie się odbywała. Powinno być ono miłe, przyjazne dziecku, stwarzające poczucie bezpieczeństwa, przypominające wzorcowy pokój dziecięcy (ciepła kolorystyka, meble, zabawki). Utworzony w KMP w Opolu „Niebieski Pokój” spełnia wszystkie te wymogi. Dziecko, ofiara przemocy przed trudną dla niego rozmową z pedagogiem, psychologiem, policjantem w przyjemnej dla niego atmosferze panującej w „Niebieski pokoju” nie jest narażone na dodatkowe stresy związane z przebywaniem w obcym miejscu, wśród obcych osób.

Warto pamiętać, że policjanci nawet przeszkoleni i rozumiejący specyfikę zjawiska przemocy domowej nie występują w roli terapeutów lecz są stróżami i egzekutorami prawa i najczęściej nie mają możliwości rozwiązania problemów ofiary, lecz zgodnie z procedurą przewidzianą przez "Niebieskie Karty" przekazują sprawę do najbliższego ośrodka pomocy społecznej, którego zadaniem jest uruchomienie wszechstronnej pomocy dla osób poszkodowanych.

Program ten opiera się na współdziałaniu ofiar z organami ścigania. Jeżeli ktoś nie chce podjąć działań, z różnych przyczyn, to nikt nie jest mu w stanie pomóc, ponieważ bez szeroko rozumianej współpracy realizacja nawet najlepszego programu jest niemożliwa.

Oryginał: http://www.stop-przemocy.pl/