Witaj na stronach niepije.com.pl

[dora]

„Atmosferę w rodzinie wciąż jeszcze tworzy matka. To ona jest w domu menedżerem”
M. Thatcher

W wielu badaniach uwzględniono ogromną rolę matki w wychowaniu dziecka. To ona jest opiekunką ogniska domowego, a jej osoba wpływa na całokształt rozwoju dziecka. W dużym stopniu to właśnie matka stymuluje sposób zachowywania się dzieci.

Rola matki jest niezwykle trudna i ogromnie ważna. Kobieta, która zostaje matką powinna chronić swoje dziecko przed przykrymi doświadczeniami, szczególnie takimi, na które jeszcze nie jest gotowe. Również poprzez obserwowanie zachowań matki i ojca dziecko kształci swoją tożsamość. Co dzieje się, kiedy matki nie ma przy dziecku ? Albo raczej co dzieje się, kiedy matka fizycznie przy dziecku jest, ale emocjonalnie nie jest w stanie zapewnić mu opieki ?

Brak matki w domu, brak jej uczucia, opieki, wsparcia prowadzi u dzieci do bardzo poważnych następstw. W rodzinie alkoholowej, jak już wiemy, bardzo często dochodzi do sytuacji, w której rodzic alkoholik jest nieobecny wychowawczo, a rodzic współuzależniony często za mało skupia się na wychowywaniu dzieci.

Poniższe cechy dotyczą nie tylko matek, które mają problem z alkoholem, ale także tych, które są współuzależnione. W drugim przypadku są mocno zajęte alkoholizmem współmałżonka i problemami z tym związanymi. Dlatego mniejszą uwagę przykładają do wychowywania potomstwa, a co za tym idzie – nie zawsze są przy dziecku obecne tak, jak ono tego wymaga.

To, co zawsze ma miejsce w rodzinie alkoholowej, to napięta, hałaśliwa atmosfera, która nie tworzy dobrego obrazu rodziny. W tym przypadku, jeśli matka jest alkoholiczką - zaburzony jest obraz kobiety, żony, matki i opiekunki. Dziecko nie czuje się bezpieczne, od samego początku nie czuje przynależności, wspólnoty z matką i z rodziną. Ponadto zachowania matki pod wpływem alkoholu często są dziwne, niezrozumiałe, agresywne i naładowane emocjami.

To u dziecka alkoholiczki powoduje: - zaburzenia w rozwoju osobowości, w zachowaniu; - zaburzenia emocjonalne, psychiczne, bardzo niską samoocen – wywołaną poczuciem bezsilności, bezradności, a w końcu beznadziejności; - potrzebę posiadania nad wszystkim kontroli – i poczucie bezradności, kiedy tak się nie dzieje; - zachowania kompulsywne (uczucie przymusu powtarzania określonej czynności – na przykład objadanie się lub głodzenie – może występować naprzemiennie); - bardzo częste przejawy lęku, osamotnienia, osierocenia, niepokoju.

Brak rozmów z matką, codziennego kontaktu z najważniejszą dla dziecka osobą, brak miłości i obserwowania normalnych zachowań kobiety, żony i matki prowadzi do wykształcenia się u dziecka infantylizmu uczuciowego. Inaczej mówiąc jest to opóźnienie rozwoju emocjonalnego. To znaczy, że taka jednostka w przyszłości ciągle będzie szukać wsparcia, którego prawdopodobnie nikt nie będzie mógł jej dać. Dlatego, że to niezaspokojona potrzeba dziecka, a nie osoby dorosłej. Natomiast oczekiwanie na zaspokojenie takiej potrzeby będzie równoznaczne z biernością dziecka, z brakiem aktywności w podejmowaniu decyzji i braniu za nie odpowiedzialności.

Infantylizm uczuciowy u dziecka przy którym matka nie jest obecna emocjonalnie wiąże się jeszcze z :
- niezdolnością do samodzielnego rozwiązywania problemów i gwałtownym oraz impulsywnym reagowaniem na poniesione porażki, - szybkim zniechęcaniem się do pokonywania przeszkód, - płaczliwością, - egocentryzmem, i „wiecznie” nienasyconą potrzebą uznania oraz bycia w centrum zainteresowania.

Inne symptomy związane z nieobecnością emocjonalną matki to:
- skłonność do depresji i samobójstw,
- skłonność do psychopatii (poważnych zachowań antyspołecznych),
- nieumiejętność postrzegania problemów innych (nawet obserwowanie nastrojów matki wyczula dziecko na ludzkie zachowania).
W przypadku dziewcząt:
- utrudniona identyfikacja z własną płcią (na przykład trudności z zaakceptowaniem własnej kobiecości,
- odczuwalna często przez całe życie – pustka emocjonalna, głód uczucia.
W przypadku chłopców:
- tendencje do brutalności, zaborczości, agresywności, albo nadmierna delikatność i wrażliwość (skrajne emocje, uczucia i zachowania),
- ciągłe szukanie nowych partnerek (również seksualnych) – są to próby zaspokojenia głodu emocjonalnego, lub nadmierna nieśmiałość i nieufność wobec kobiet.

Brak prawidłowo pełnionej funkcji opiekuńczej przez matkę wiążę się zarówno z rozwojem psychicznym, jak i fizycznym. Dzieci, które wychowywane są bez matki (bez rozróżnienia na nieobecność fizyczną i emocjonalną) są często dużo bardziej chorowite, zwolniony jest ich przyrost ciała, częściej narażone są na niepowodzenia szkolne, ponieważ mają problem z robieniem postępów w nauce, ponadto ich wskaźnik inteligencji może być niższy.

To oczywiste, że nie każde dziecko z rodziny alkoholowej będzie posiadało wszystkie wymienione cechy. Jednak niestety nieobecność emocjonalna matki w rodzinie zawsze ma swoje konsekwencje, jeżeli nie są one widoczne od razu, to na pewno będą w przyszłości. Dodatkowy swój udział ma alkohol, który posiada niewątpliwie ogromną moc. Ta moc jest w stanie nawet uśpić miłość matki do dziecka, a u tej bezbronnej istoty wywołać szereg negatywnych emocji, które później wracają ze zdwojoną siłą i z kolejnymi emocjami, trudnościami i problemami.

Jeśli dziecko w rodzinie zawsze jest na drugim planie, to nigdy nie jest w stanie prawidłowo się rozwinąć. Jak zauważyliście dotyczy to każdej sfery życia dziecka.

Wiele zachowań, postaw czy wykształconych właśnie w rodzinie alkoholowej lęków omówione w innych naszych artykułach. Tam szerzej zostają przedstawione poszczególne, bardzo istotne trudności dzieci alkoholików.

Bibliografia:
M. Ochmański, Alkoholizm ojców a sytuacja rodzinna i szkolna dzieci, 1997