Witaj na stronach niepije.com.pl

[Franiu]

Ewa Król

DEFINICJA ALKOHOLIZMU


Alkoholizm jest to okresowe picie alkoholu w celu doznawania jego działania psychicznego, a czasem także dla uniknięcia złego samopoczucia, wynikające z jego odstawienia. Istotą tej choroby jest więc psychiczne i fizyczne oraz społeczne uzależnienie od środka narkotycznego jakim jest alkohol. Osoba, która sięga po alkohol często robi to podczas różnego typu spotkań towarzyskich, pod presją grupy lub z własnej woli w ten sposób uzależnia się społecznie . Dobre samopoczucie po wypitym alkoholu powoduje coraz większą chęć picia, stopniowo przeradza się ona w pragnienie i w żądzę uzależniając psychicznie. Coraz częstsze "zaglądanie do kieliszka" i coraz większe ilości spożywanego alkoholu prowadzą w konsekwencji do wbudowania cząsteczek C2H5OH do cyklu metabolicznego organizmu powodując ubezwłasnowolnienie fizyczne
TYPY UZALEŻNIENIA
Uzależnienie fizyczne
Gdy częste używanie środka uzależniającego powoduje wbudowanie jego cząsteczki do obiegu cyklów metabolicznych organizmu. Uzależnienie fizyczne powoduje, że osoba uzależniona staje się bezwolna, gdyż organizm wytworzył już sztuczną potrzebę biologiczną, zachowanie homeostazy organizmu wymaga dostarczania organizmowi środka uzależniającego.
Uzależnienie psychiczne
Ten typ uzależnienia objawia się psychicznym pragnieniem przyjmowania danego środka uzależniającego. Początkowo jest to tylko pragnienie, ale często przeradza się ono w żądzę i wewnętrzny przymus brania ubezwłasnowolniając osobę uzależnioną .
Uzależnienie społecznym
Jest wówczas, gdy przyjmowanie danego środka uzależniającego ma charakter obrzędu bądź zwyczaju w grupie do której osoba uzależniona przynależy .
ALKOHOLIZM JEST CHOROBĄ
Alkoholizm jest chorobą pierwotną
Alkoholizm nie jest jedynie przejawem jakiegoś głębszego problemu psychologicznego. Jest to wyraźny i niezależny proces chorobowy. Owszem, alkoholik przeważnie miewa problemy emocjonalne, ale mają one charakter wtórny i najczęściej wynikają z samej choroby. W rezultacie skutecznego i konsekwentnego leczenia alkoholizmu problemy emocjonalne najczęściej stopniowo ustępują.
Alkoholizm jest chorobą postępującą (progresywną)
Objawy alkoholizmu nasilają się w miarę trwania choroby. Jeżeli choroba nie zostanie powstrzymana, stan chorego będzie się stale pogarszał. W alkoholizmie można wyróżnić odmienne objawy cechujące wczesną, średnio zaawansowaną oraz późną fazę choroby.
Alkoholizm jest chorobą chroniczną
Gdy u kogoś rozwiną się charakterystyczne objawy, jest wysoce nieprawdopodobne, aby osoba ta mogła powrócić do normalnego, towarzyskiego picia. Można jednak w każdym momencie trwania uzależnienia powstrzymać progresję choroby i całkowicie wyeliminować ostre objawy alkoholizmu. Podobnie jak w innych chronicznych chorobach, wczesne rozpoznanie ułatwia proces zdrowienia i zwiększa prawdopodobieństwo, że alkoholik odzyska zdrowie i zdolność normalnego funkcjonowania.
Alkoholizm jest chorobą śmiertelną
Alkoholizm nie leczony jest chorobą zagrażającą życiu. Bez leczenia alkoholik skraca sobie życie średnio o 10-15 lat. Alkoholicy często giną śmiercią tragiczną w wypadkach samochodowych, wskutek samobójstwa, zabójstwa, w czasie bijatyk lub w wyniku utonięcia.
FAZY ROZWOJU ALKOHOLIZMU
Faza wstępna
W fazie tej dochodzi do uzależnienia psychicznego. Picie towarzyskie przeradza się w miarę czasu w picie na rozładowanie napięć, stresów, poprawy samopoczucia. Pijący zaczyna szukać sytuacji, w których prawdopodobnie będzie alkohol. Z reguły jeszcze nie upija się i ma zachowaną kontrolę nad piciem. Stopniowo zwiększa się jego tolerancja na alkohol. Ma mocna głowę. Nie ponosi jeszcze emocjonalnych skutków swego picia.
Objawy
• picie sprawia przyjemność
• wzrost tolerancji i ochoty na alkohol
Faza ostrzegawcza
W fazie tej alkoholik zaczyna coraz częściej szukać okazji do picia. Na przyjęciach sam inicjuje kolejki, „podkręca tempo” picia aby dostosować ilość wypijanego alkoholu do swych zwiększonych zapotrzebowań. Po wypiciu polepsza się jego samopoczucie. Alkohol przynosi mu ulgę, rozpręża się. Jest to jego niezawodny środek na ukojenie. Każdorazowo rozpoczęte picie kończy się utratą kontroli.
Alkoholik nie może odmówić sobie. Zaplanowanie swego picia (tylko 100 gram i koniec) i zakończenie go w tym momencie staje się niemożliwe. Często aby nie pokazać tego w swoim otoczeniu, pije w sposób ukryty (np. dopija przed imprezą). Wybiera także takie towarzystwa, gdzie jest alkohol. Często zaczyna urywać mu się film. Nie pamięta co się z nim działo (co mówił, co robił) nawet po niewielkiej ilości alkoholu.
Otoczenie pijącego na tym etapie zauważa już , że coś dzieje się niedobrego . Osoba uzależniona jednak zawzięcie twierdzi , że alkoholikiem nie jest . W tym przypadku mówimy o tzw. mechanizmie iluzji i zaprzeczania.
Mechanizm ten obejmuje takie operacje stosowane przez alkoholika jak:
• proste zaprzeczanie - gdy osoba uzależniona twierdzi , że uzależnioną nie jest
• minimalizowanie problemu alkoholizmu
• obwinianie - obarczanie odpowiedzialnością za swoje uzależnienie inne osoby
• racjonalizowanie - poszukiwanie uzasadnienia dla picia alkoholu
• koloryzowanie wspomnień , by odwrócić uwagę od teraźniejszej trudnej sytuacji alkoholik żyje " dniem wczorajszym"
• marzeniowe planowanie- składanie obietnic , snucie planów bez pokrycia .
Wszystkie te operacje kosztują alkoholika wiele wysiłku i w konsekwencji prowadzą go do poczucia pustki i bezradności
Objawy
• szukanie okazji do picia
• inicjowanie wypijania kolejek
• po wypiciu lepsze samopoczucie
• "dusza towarzystwa"
• alkohol przynosi ulgę, uwalnia od napięć
• rozpoczęte picie kończy się "urwaniem filmu"
• próby picia ukrytego, w samotności, na kaca
Faza krytyczna (ostra)
Faza ta charakteryzuje się tym, że zaraz po spożyciu nawet niewielkiej ilości alkoholu zjawia się przeważnie pragnienie dalszego picia, które odczuwane jest czasami jako przymus fizyczny.
Rozwija się w pełni utrata kontroli nad rozpoczętym piciem. Jeden kieliszek wyzwala „reakcję łańcuchową”. Takie utraty kontroli zaczynają zdarzać się coraz częściej, wydłuża się czas picia i ilość wypijanego alkoholu. Alkoholik zaczyna wynajdywać usprawiedliwienia przede wszystkim dla siebie, a następnie dla swego otoczenia.
Jego pijackie "alibi" przybiera coraz bardziej nonsensowny charakter. W tym okresie sposób picia staje się coraz bardziej widoczny dla otoczenia. Rodzina zaczyna izolować się z życia społecznego, wstydząc się ludzi. Nieprzeparta chęć picia (wbrew wszelkim racjom) wzmaga się. Alkoholik zaczyna tracić szacunek do samego siebie - co z kolei wymaga wyrównania. Pojawiają się nietypowe wcześniej zachowania, jak np.: niezadowolenie, agresywność, itp. Zaczyna winą obarczać swe otoczenie. Czasami wskutek nacisku społeczeństwa, podejmuje abstynencję (tydzień, miesiąc, nawet 6 i 9 miesięcy). Jednak okresowo powraca do picia. Zaczyna bardziej izolować się od świata zewnętrznego. Próbuje „pokonać” alkohol, udowadniając w różny sposób, że to on panuje. Stopniowo wydłużają się jego ciągi picia (do kilku tygodni, miesięcy). Jest to stopniowe przechodzenie do kolejnej fazy uzależnienia.
Objawy
• wyrzuty sumienia "kac moralny"
• "klin" przynosi ulgę
• zaniedbywanie rodziny
• konflikty małżeńskie
• nieobecności w pracy
• usprawiedliwianie picia licznymi okazjami
• wzrost agresywności, konflikty z prawem
• nieregularne odżywianie się
• zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego
• zaburzenia popędu seksualnego
• picie ciągami na przemian z okresami całkowitej abstynencji dla poprawy zdrowia, udowodnienia "silnej woli"
• składanie przysiąg abstynencji
• poczucie pustki bezradności
Faza przewlekła
Faza ta jest ostatnim etapem rozwoju uzależnienia od alkoholu. Picie zaczyna być ciągłe. Czasami alkoholik upija się kilka razy w ciągu dnia. Przełomowym momentem jest tu regularne picie ranne. Giną resztki oporu, wstydu alkoholika. Upija się w pracy, na ulicy. Stan taki trwa całymi tygodniami, miesiącami, aż do objawów zatrucia.
Pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego (bóle głowy, osłabienie, drżenie, nudności, wymioty, zaburzenia nastroju, zaburzenia snu, jadłowstręt, biegunki, kołatanie serca, poty, lęki). Czasami przeradzają się one w objawy psychoz alkoholowych. przykre objawy abstynencyjne ustępują po wypiciu alkoholu.
W ten sposób wytwarza się błędne koło picia. Pojawia się bardzo wyraźne obniżenie tolerancji na alkohol. Czasami wystarczają dwa piwa aby się upił. Długotrwałe opilstwo wywołuje degradację moralną, osłabienie procesów myślenia, zaburzenia popędu płciowego, zmiany charakterologiczne (obniżenie tzw. uczuciowości wyższej). Zaczyna sięgać po alkohole niespożywcze, zaczyna pić na ulicach z osobami niższego poziomu społecznego. Wielu z alkoholików pije na tym etapie z każdym i w każdym miejscu. Często jest gościem izb wytrzeźwień, szpitali psychiatrycznych, które dają mu jedynie chwilowe wytchnienie.
Objawy
• okresy długotrwałego opilstwa
• picie poranne- "kac gigant"
• upijanie się w samotności
• spadek tolerancji na alkohol
• sięganie po alkohole niekonsumpcyjne - "wynalazki", "fikołki"
• rozpad więzi rodzinnej
• wynoszenie rzeczy, kradzieże - w celu zdobycia alkoholu
• degradacja zawodowa i społeczna
• otępienie alkoholowe - "wtórny analfabetyzm"
• alkohol staje się jedynym celem w życiu
• psychozy alkoholowe - "delirium"
• padaczka alkoholowa
• choroby somatyczne - polineuropatia, marskość wątroby
• skrajne wyczerpanie organizmu
Dla tych, którzy doszli do tego momentu uzależnienia są tylko dwa wyjścia:
OBJAWY ALKOHOLIZMU
Zmiana tolerancji na alkohol
Podwyższenie tolerancji ujawnia się, gdy wypicie tej samej ilości co kiedyś, powoduje słabsze niż poprzednio efekty-żeby uzyskać ten sam efekt co poprzednio, trzeba wypijać więcej niż kiedyś. Obniżenie tolerancji ujawnia się, gdy przy dawkach alkoholu mniejszych niż poprzednio, pojawiają się podobne efekty nietrzeźwości (mocna i słaba głowa).
Objawy abstynencyjne
Gdy człowiek przerywa dłuższe picie lub zmniejsza ilość wypijanego alkoholu, pojawiają się bardzo przykre objawy-niepokój i drażliwość, dreszcze i drżenie kończyn, skurcze mięśniowe, poty, nudności, a nawet zaburzenia świadomości i majaczenia. Picie alkoholu w celu złagodzenia albo zapobieżenia alkoholowemu zespołowi abstynencyjnemu oraz subiektywne poczucie skuteczności takiego postępowania.
Subiektywne poczucie łaknienia alkoholu
W miarę upływu czasu bez alkoholu, pojawiają się nieprzyjemne doznania podobne do głodu i wewnętrznego przymusu wypicia, połączonego z poczuciem paniki i obawą, że się nie wytrzyma długo bez alkoholu. Silna natrętna potrzeba spożywania alkoholu (głód alkoholu, suszenie)
Koncentracja życia wokół picia
Obecność alkoholu w życiu codziennym staje się czymś bardzo ważnym, dużo uwagi i zabiegów jest skoncentrowanych wokół okazji do wypicia i dostępności alkoholu. Postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia przyjemności, zachowań i zainteresowań. Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do 1-2 wzorców.
Utrata kontroli nad piciem
Po wypiciu pierwszej porcji alkoholu, ujawnia się niemożność skutecznego decydowania o ilości wypijanego alkoholu i o momencie przerwania picia (trudności w unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia albo problemy z kontrolowaniem picia do wcześniej założonego poziomu).
Zaburzenia pamięci i świadomości
Po wypiciu pojawiają się "dziury pamięciowe", całe fragmenty wydarzeń znikają z pamięci, mimo próby obrony pozorów rozumności i ciągłości postępowania, coraz więcej rzeczy dzieje się poza świadomością osoby uzależnionej.
Nawroty picia po próbach utrzymania okresowej abstynencji
Od czasu do czasu człowiek dostrzega, że picie wymyka mu się spod kontroli i próbuje udowodnić sobie i innym, że potrafi nad tym zapanować, jednak próby te przynoszą niepowodzenie
Picie alkoholu mimo oczywistej wiedzy o jego szczególnej szkodliwości dla zdrowia pijącego.
SKUTKI ALKOHOLIZMU
Skutki zdrowotne
• Oznaki głodu (przy odtruciu): drżenie, nudności, wymioty, bóle żołądka, pocenie się, nerwowość, poirytowanie, koszmary, halucynacje, konwulsje.
• Upośledzenie systemu trawiennego:
o podrażnienie przewodu pokarmowego (zapalenie okrężnicy, zapalenie przełyku, nieżyt żołądka),
o zapalenie trzustki,
o krwawienie układu pokarmowego,
o upośledzenie wątroby (żółtaczka alkoholowa, marskość),
o zniszczenie komórek wątrobowych.
• Upośledzenie układu krążenia:
o nadciśnienie tętnicze,
o niewydolność serca.
• Nowotwory: ust, gardła, przełyku, wątroby.
• Częste infekcje: żółtaczka wirusowa, suchoty.
• Zaburzenia psychiczne i neurologiczne:
o zaburzenia charakteru: agresywność, drażliwość, zły nastrój, osłabienie woli i panowania nad sobą, bezsenność,
o niepokój, stany depresyjne z ryzykiem samobójstwa,
o utrata pamięci, osłabienie uwagi,
o deliria i stany szaleństwa,
o ryzyko hospitalizacji w szpitalu psychiatrycznym,
o zapalenie wielonerwowe nóg ¬ ryzyko paraliżu,
o zapalenie nerwu wzrokowego ¬ ryzyko utraty wzroku.
Skutki społeczne
• Rezygnacja z kontroli nad swoim życiem codziennym:
o zaniedbania w wychowaniu i edukacji dzieci,
o niestabilność związku (brak porozumienia, kłótnie,...),
o utrata praw ( świadczenia),
o zadłużenie i bieda (faktury, czynsze nie zapłacone, sprawy sądowe).
• Utrata wszelkich więzi społecznych, co może prowadzić do marginalizacji:
o izolacja,
o utrata punktów.
• Zerwanie więzi rodzinnych:
o separacja,
o rozwód,
o utrata kontaktu i więzi z dziećmi.
• Sprawy sądowe:
o przemoc w małżeństwie, porzucenie rodziny,
o prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości,
o utarczki i bójki w miejscach publicznych
Skutki zawodowe
• Nieobecność w pracy, nieregularność, spóźnianie się.
• Wypadki w pracy:
o utrata czujności/uwagi.
• Trudności relacyjne:
o odrzucenie, izolacja.
• Trudności w wypełnianiu obowiązków zawodowych:
o osłabienie zdolności do pracy.
• Te wszystkie trudności mogą prowadzić do:
o dymisja pod wpływem impulsu,
o sankcje dyscyplinarna (przeniesienie na niższe stanowisko),
o zwolnienie dyscyplinarne (np. porzucenie stanowiska).